Bez czarny.

 Bez czarny ( sambucus nigra) 

To krzew rosnący do 7 m wysokości, często zwany jako bez biały, dziki, lekarski czy aptekarski. 

Występuje w całej Polsce, na łąkach, zboczach lasów czy przydrożach. 

Bez czarny kwitnie w maju i czerwcu. 

Kwiaty maja barwę biało kremową tworzące baldachimy. 

Po przekwitnięciu kwiatów pojawia się owoc. Nie wolno jeść go surowego bo jest trujący. 

Albo poddać obróbce termicznej ( tzn zalać wrzątkiem) albo wysuszyć :) 

Świeże kwiatostany można dodawać do wielu potraw, soków, dżemów a także nalewek. 

Napar z kwiatostanów doskonale nadaje się do leczenia przeziębień. 

Owoce bzu zawierają dużo wit. C. 

Ma działanie przeczyszczające, moczopędne i przeciwbólowe. 

W kwiatach występują flawonoidy, kwasy wielofenolowe, kwasy organiczne, garbniki, ślady olejków eterycznych, sole mineralne. 

W owocach znajdziemy cukry redukujące, pektyny, garbniki, kwasy wielofenolowe, kwasy organiczne, witaminy z grupy B, wit C, karotenoidy oraz sole mineralne. 

Dodatkowo bez ma działanie napotne i wykrztuśne, przeciwwirusowe, antybakteryjne na szczep H. Pylori, moczopędne i odtruwające, dobre przy przeziębieniach, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, przeczyszczające, pobudzające odporność, przy bólach reumatycznych i migrenowych, obniżające ciśnienie krwi, przeciwutleniające i przy bólach miesiączkowych w połączeniu z rumiankiem. 

Liście czarnego bzu są pomocne przy leczeniu zaparć, jak i uczuleń ponieważ zmniejszają obrzęki. 

Kora z bzu czarnego posiada również właściwości moczopędne. Picie naparu pomaga przy zatrzymaniu wody w organizmie. Świetna w przypadku zatruć pokarmowych. Pomaga usunąć piasek i kamienie z dróg moczowych. 

Zbiory 

Kwiatostany zbieramy w słoneczny dzień, rozkładamy na pergaminie  w przewiewnym miejscu. 

Owoce zaś zbieramy po deszczu w słoneczny dzień. 

Zawsze zbieramy wszelkie zioła z dala od szos i zanieczyszczonych miejsc. 

Korę zbieramy na jesieni z 2-3 letnich krzewów. 

Zastosowanie wewnętrzne 

Sok z kwiatów: 

Kwiaty zalej wrzątkiem i odstaw na 12 h. Można też zostawić w chłodnym miejscu na całą noc. 

Następnie odcedź przez gaze i dodać cukier i sok z cytryny. Wymieszaj, ugotuj, doprowadź do wrzenia i przelej do słoików czy butelek. 

Przechowuj w lodówce kilka dni lub za pasteryzuj. 

Raz dziennie w okresie chorobowym wypijaj po łyżce. Można dodać też do herbaty.  

Napar z kwiatów:

Łyżkę kwiatów zalej szklanką gorącej wody Odstaw na 15 min pod przykryciem a następnie popijaj do 4 x dziennie po szklance przy przeziębieniach. 

Odwar z owoców: 

2 łyżki owoców zalej szklanką wody i gotuj przez 5 min, odstaw i przecedź. Pij przy problemach z układem moczowym i problemach reumatycznych. 

Sok z owoców: 

Owoce zmiksuj i przecieraj przez sito, dodaj cukier ( 30 dag na litr), przelej do butelek i za pasteryzuj. 

2-3 x dziennie po 15 ml przy grypie, przeziębieniach i nerwobólach. 

Powidła: 

Owoce gotuj razem z miodem aż do momentu zgęstnienia. Można przecisnąć przez sito aby pozbyć się pestek. 

Nalewka z owoców: 

1 kg dojrzałych owoców bzu zalać 500 ml wody. Doprowadź do wrzenia, gotuj na małym ogniu minimum 10 m, aż owoce puszczą sok. 

Wystudź, przecedź i do soku dodaj 0,5 l spirytusu i 0,5 l alkoholu 40 %. Odcedź dokładnie i na kilka dni odstaw w ciemne miejsce. 

Po tygodniu dodaj syrop cukrowy na 1 szklankę minimalną ilość wody tak żeby się rozpuścił. Wymieszać z resztą i odstawić na 6 miesięcy. 

Kwiatostany w cieście naleśnikowym: 

Po zerwaniu zostaw rozłożony, aby ewentualne robaczki wyszły. Następnie zrób klasyczne ciasto naleśnikowe, trzymając za łodyżkę zanurzaj w cieście i układaj na patelni. 

Po usmażeniu posyp pudrem, najlepiej smakuje na ciepło. Łodyżek nie warto jeść gdyż są gorzkie. 

Napar z kory: 

2 łyżeczki kory zalej szklanką wody i doprowadź do wrzenia. Następnie gotuj na małym ogniu pod przykryciem do 10 min. Na koniec po ostudzeniu przecedź. 

Picie naparu pomaga zrzucić także zbędne kilogramy. Świetny przy zatrzymaniu wody w organizmie oraz w  przypadku zatruć pokarmowych. Pomaga usunąć piasek i kamienie z dróg moczowych. 

Zastosowanie zewnętrzne 

Woda bzowa: 

Do pojemnika dodaj kwiaty bzu, ubij je i zalej 2 litrami gotującej się wody. Po ostudzeniu dodaj 75 g czystego spirytusu, przykryj gazą i zostaw na kilka godzin w ciepłym miejscu. 

Przecedź, przelej do butelek i szczelnie zakręć. 

Wodę stosuje się do oczyszczania  i pielęgnacji twarzy, dekoltu, przy zmianach ropnych, zaczerwienieniach.   

Maść z liści: 

Garść świeżych liści zebranych wiosna lub na początku lata

150 ml oliwy lub innego oleju dobrej jakości 

20 g wosku pszczelego 

Drobno posiekaj liście bzu, zalej 150 ml oliwy i podgrzewaj do 30 min. 

Najlepiej robić to w kąpieli wodnej aby nie przypalić. Gdy liście się rozkruszą, przecedź przez sito. Dodaj 20 g wosku pszczelego. Całość dokładnie wymieszaj i przelej do wyparzonych słoiczków. 

Przechowuj w chłodnym i ciemnym miejscu do roku czasu. 

Liście bzu bogate są w witaminę C i wzmacniają naczynia krwionośne, działają przeciwobrzękowo i odkażająco. Maść stosuje się przy leczeniu otarć, siniakach, zwichnięciach czy od mrożeniach. 

Przyspiesza gojenie ran i zmiękcza skórę. 

Express "maść": 

Kilka liści bzu, roztartych połóż np na miejscu poparzonym przez pokrzywę czy po ukoszeniu owadów, zmniejszą ból i ukoją. 

Napar z kory: 

2 łyżeczki kory zalej szklanką wody i doprowadź do wrzenia. Następnie gotuj na małym ogniu pod przykryciem do 10 min. Na koniec po ostudzeniu przecedź. 

Do przemywania skóry z wysypką, przy owrzodzeniach i trudno gojących się ranach. 

Świeży napar stosuje się w stanach zapalnych oczu, obrzękach czy cieniach pod powiekami. 

Olejek z kwiatów czarnego bzu: 

Do butelki z przezroczystego  szkła wsyp kwiaty i zalej olejem. Butelkę zatkaj lnianą ściereczką tak aby powietrze się dostawało. Zostaw na 3 tygodnie w słonecznym miejscu raz na jakiś czas mieszając zawartość. Przelej przez sitko do ciemnych butelek i przechowuj w lodówce. 

Olejek łagodni bóle brzucha, stany zapalne jelit i brzucha. Można spożywać przed i po jedzeniu 1 łyżeczkę oleju. 

Wyciąg olejowy z kwiatów: 

Suszone kwiaty zalej olejem - 250 g kwiatów na 500 ml oleju i podgrzewaj przez 3 h na małym ogniu. 

Przelej przez ściereczkę do butelek z ciemnego szkła.  Trzymaj w lodówce i zużyj w ciągu 3 tyg. 

Stosuje się go do masażu mięśni i stawów, do masażu przy przeziębieniach, by nawilżyć i natłuścić skórę. Do łagodzenia ukąszeń owadów. 

Kąpiel w kwiatach bzu: 

Na kilka litrów wody dodaj kilkanaście pęków kwiatów ( włóż je do lnianego woreczka i do wanny) 

Inna wersja to zagotowanie kilkunastu kwiatów w litrze wody ( przez 10 min) a następnie dodanie do kąpieli. Taka kąpiel wspomaga krążenie, a w połączeniu z masażem pomaga pozbyć się cellulitu. 

Działa rozjaśniająco i rozświetlająco na skórę oraz poprawia jej elastyczność. 

Zastosowanie weterynaryjne 

Bez czarny jest trujący dla psów. Wszystkie jego części.

W przypadku zatrucia kwasem pruskim spowodowanym przez czarny bez, weterynarz poda azotyn sodu, tiosiarczan  sodu lub dimetyloaminofenol. 

Objawy zatrucia bzem: 

silne wymioty 

kolkowe bóle brzucha 

ostra biegunka

duszności 

czerwone, a potem niebieskawe błony śluzowe

skurcze mięśni 

przyspieszone bicie serca

śpiączka

może nastąpić zgon z powodu porażenia układu oddechowego

Wyjaśnienie: 

kwasy wielofenolowe - aktywne biologicznie związki roślinne obecne w owocach i warzywach. Ich zadanie w stosunku do roślin to ochrona przed promieniowaniem UV, rozwojem grzybów, bakterii i szkodliwym działaniem owadów. 

cukry redukujące - ( znalazłam tylko takie wyjaśnienie do mnie przemawiające) skoro cukier jest redukujący to znaczy, że musi coś redukować. W takim razie skoro on powoduje, ze coś redukuje to musi się utleniać. 

karotenoidy - mają działanie antyoksydacyjne wobec reaktywnych form tlenu, jak i wolnych rodników. Chronią organizm przed wieloma, ciężkimi i przewlekłymi chorobami 

Ważne:

Warto pamiętać, że przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek ziół lub naturalnych suplementów, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, aby upewnić się, że są one odpowiednie dla Twojego przypadku i nie będą kolidować z innymi lekami lub stanem zdrowia. Prezentowany materiał nie stanowi porady o charakterze medycznym. Ma on wyłącznie charakter informacyjny i w rozumieniu obowiązujących przepisów nie może być traktowany jako specjalistyczna porada medyczna, forma diagnozy lub zalecenia w zakresie leczenia. Ponadto, nie może być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.